Co to jest MAKATON?

Gdy dziecko nie mówi, nie znaczy, że nie ma nam nic do powiedzenia. Często z racji zakłóceń rozwoju, dezorganizacji ulega również proces porozumiewania się. Dziecko nie zna innego niż mowa skutecznego środka za pomocą, którego mogłoby przekazać to chce powiedzieć. Wiele dzieci szczególnie niepełnosprawnych intelektualnie w takich sytuacjach ucieka się do innych form jak: krzyk, płacz, autoagresja, izolowanie się - zachowań, które pomagają im zwrócić na siebie uwagę i w ten sposób zakomunikować swoje potrzeby. Nierzadko zachowania tego typu są wołaniem dziecka o pomoc w zrozumieniu otaczającej go sytuacji, tego co inni do niego mówią i czego od niego oczekują.

Jedną z propozycji pomocy (pośród metod AAC - wspomagające i alternatywne sposoby porozumiewania się) jest Program Językowy Makaton® - system gestów i symboli graficznych. Makaton nie odkrywa czegoś nowego, ale wykorzystuje to, co dziecko już zna - proste gesty i rysunki graficzne. Gesty są formami wspomagającymi słowne porozumiewanie się (są stosowane symultanicznie z mową), służą jako dodatkowy środek, który wzmacnia przekazywany dziecku lub przez dziecko komunikat. Gestom zawsze towarzyszy poprawna, gramatyczna mowa! W Makatonie oprócz znaków manualnych wykorzystywane są również symbole graficzne, z których korzystają osoby, które nie są w stanie wykonać gestu, wskazują wówczas na symbol i w ten sposób sygnalizują swoje potrzeby i zainteresowania.
 
Nie ma jednej określonej grupy osób posługującej się Makatonem. Ze znaków korzystają dzieci i dorośli doświadczający trudności w uczeniu się i porozumiewaniu, jak również małe, sprawne dzieci, których rodzice pragną komunikować się z nimi w okresie przed-werbalnym, gdy nie ma jeszcze mowy a natrualnym systemem komuniakcyjnym dziecka są gesty.
 
Wybór formy gestu lub symbolu zależy od indywidualnych potrzeb i umiejętności osoby korzystającej z metody. Dzieci i dorośli oraz rodzice i terapeuci mają pełną możliwość wyboru najbardziej adekwatnego i odpowiedniego dla siebie i sytuacji sposobu nauki. Gesty i symbole nie są alternatywami wzajemnie wykluczającymi się, mogą być stosowane łącznie lub rozdzielnie lub też mogą być łączone z innymi systemami AAC. Znaki Makatonu® są formami, z których można w odpowiednim momencie zrezygnować, kiedy dziecko/dorosły opanuje mowę w stopniu umożliwiającym zrozumiałe porozumiewanie się.
 
Autorką polskiej wersji Programu Makaton® jest dr Bogusława B. Kaczmarek (zob. o firmie). Badania nad opracowaniem nowych (zupełnie innych niż brytyjskie) gestów odnoszących się do polskiej kultury rozpoczęły się w roku 2001 i zaowocowały utworzeniem w 2005 roku (2008 roku aktualizacja) zestawu polskich gestów (KONi® - Komunikacja Osób Niepełnosprawnych). Adaptacja symboli graficznych (zmiana wizerunku znaków, tworzenie nowych, polskich symboli) zakończyła się w roku 2005
 
Demo nowego programu do utrwalenia znajomości polskiej wersji gestów Makatonu - KONi®