Symbole Makatonu

W Makatonie® każde uczone pojęcie ma swój odpowiedni symbol (znak graficzny). Na Program (zakres podstawowy) składa się około 450 symboli podstawowych ( Słownictwo) i około 10 000 symboli uzupełniających, dodatkowych. Liczba ogólna symboli odpowiada ilości wszystkich pojęć i jest to około 10 500 znaków. Symbolom podobnie, jak gestom towarzyszy zawsze poprawna, gramatyczna mowa (zależnie od możliwości dziecka/dorosłego). Znaki utworzone zostały (adaptacja i opracowanie nowych znaków - w tym całych dziedzin) w Polsce w latach 2001-2003 przez dr Bogusławę Kaczmarek, w kolejnych latach kolejne nowe symbole.

Znaki graficzne Makatonu® są czarno-białymi (czarna figura, białe tło) rysunkami liniowymi, pokrywającymi znaczenie pojęć, do których się odnoszą. Odznaczają się przejrzystością i prostotą, co pozwala na ich ręczne (bez konieczności używana drukarki) rysowanie. Przykładowe symbole graficzne Makatonu. Oprócz prostoty symbole Makatonu dla lepszej orientacji w odczytywaniu (choć posiadają pod symbolem podpis), wykorzystują grubą linię dla oznaczenia podstawy znaku.

Symbole graficzne Makatonu® nie są luźnym zbiorem, czy biblioteką obrazków (to odróżnia Makaton od innych znaków AAC), ale uporządkowanym spójnym systemem znaków z określonymi regułami użycia oraz tworzenia nowych; wykorzystuje logiczne zasady klasyfikowania symboli, odczytywania oraz tworzenia nowych np. wszystkie pojęcia określające relacje rodzinne przedstawione są symbolem wykorzystującym koło; pytania – znak zapytania; czasowniki - postać lub część ciała postaci, etc. Znaki graficzne Słownictwa Dodatkowego nawiązują w grafice do symboli Słownictwa Podstawowego, np. las (SD) (kilka drzew) - drzewo (SP), rachunek sumienia (SD) - myśleć, grzech (SP), etc. sklep spożywczy (SD) - sklep, żywność (SP). Zachowanie logiki w kolejnych, bardziej zaawansowanych pojęciach pomaga odbiorcom lepiej zrozumieć i zapamiętać nowy znowy. Wizualizuje, co dane pojęcie oznacza.

Jako Program Językowy® (czyli coś więcej niż tylko proste znaki AAC) symbole graficzne realizują dwa podstawowe cele: najpierw ustanowienie komunikacji z dzieckiem/dorosłym, następnie w miarę jego możliwości płynne przejście do nauki języka (w tym elementów gramatyki) oraz nauki czytania. Zasady wykorzystywania symboli Makatonu są podobne, jak w innych znakach AAC. Układ symboli w pomocach komunikacyjnych (tablicach/ książkach komunikacyjnych oraz pomocach komputerowych) jest szeregowy lub kolumnowy, tematyczny lub w według kodu kolorów albo klucza Fitzgeralda w zależności od preferencji i możliwości osób z tych pomocy korzystających.

Symbole Makatonu® nie obejmują haseł (podpisów) wpisanych wewnątrz symbolu graficznego, jak ma to miejsce przy pozostałych znakach graficznych AAC, ale opis znajduje się nad lub pod symbolem (obrazem). Technika podpisywania jest dowolna, zarówno w wyborze formy - (drukowane, wielkie litery lub małe pisane litery), jak i umiejscowienia - podpis może być umieszczony nad lub pod symbolem.

Symbole Makatonu służą wspomaganiu mowy przy równoczesnym jej rehabilitowaniu. Terapia logopedyczna mowy przebiega równolegle wraz z wprowadzaniem form graficznych.

 

* W Polsce stosowana jest tylko polska wersja (adaptacja) znaków graficznych systemu Makaton®.